Γαστρίτιδα: όλα όσα πρέπει να γνωρίζουμε

Αν και σε γενικές γραμμές, η γαστρίτιδα δεν είναι κολλητική, όταν οφείλεται σε παθογόνους οργανισμούς (ιούς, βακτηρίδια) είναι μεταδοτική. Ειδικότερα το ελικοβακτηρίδιο του πυλωρού θεωρείται οικογενειακή μόλυνση.



Τι προκαλεί γαστρίτιδα;
Η γαστρίτιδα μπορεί να προκληθεί από ερεθισμό λόγω υπερβολικής χρήσης οινοπνεύματος, χρόνιο έμετο, άγχος ή χρήση ορισμένων φαρμάκων, όπως η ασπιρίνη ή άλλα αντιφλεγμονώδη φάρμακα. Εκτός από αυτά όμως, η γαστρίτιδα μπορεί να προκληθεί ακόμη από:
• Το ελικοβακτηριδίου του πυλωρού (H. pylori): ένα βακτηρίδιο που ζει στο βλεννογόνο, δηλαδή την εσωτερική επένδυση του στομάχου. Χωρίς θεραπεία η λοίμωξη μπορεί να οδηγήσει σε έλκη και σε ορισμένες περιπτώσεις ακόμα και σε καρκίνο του στομάχου.
• Κακοήθης αναιμία: Μια μορφή αναιμίας που εμφανίζεται όταν το στομάχι δεν έχει μια φυσική ουσία που απαιτείται για την ορθή απορρόφηση και αφομοίωση της βιταμίνη Β12.
• Παλινδρόμηση χολής: Πρόκειται για μία ανάστροφη ροή της χολής στο στομάχι, που συνδέεται με το ήπαρ και χοληδόχο κύστης.
• Λοιμώξεις που προκαλούνται από βακτήρια και ιούς.
Εάν η γαστρίτιδα αφεθεί χωρίς θεραπεία, μπορεί να οδηγήσει σε σοβαρή απώλεια αίματος, αυξάνοντας σημαντικά τον κίνδυνο ανάπτυξης καρκίνου του στομάχου.
Ποιες είναι οι πιο κοινές μορφές της γαστρίτιδας;
Οξεία γαστρίτιδα
Οξεία ή διαβρωτική γαστρίτιδα είναι η περίπτωση της διάβρωσης του γαστρικού βλεννογόνου, που προκαλείται από βλάβη στον αμυντικό μηχανισμό του βλεννογόνου, λόγω δυσλειτουργίας του ενζύμου, το οποίο ευθύνεται για τη βιοσύνθεση των εικοσανοειδών στο στομάχι, αυξάνοντας την πιθανότητα των πεπτικών ελκών.
Επίσης, τα μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη φάρμακα, όπως η ασπιρίνη, ενδεχομένως να μειώσουν μια ουσία που προστατεύει το στομάχι, την προσταγλανδίνη, προκαλώντας γαστρίτιδα.
Χρόνια γαστρίτιδα
Στην περίπτωση που ο οισοφαγικός σφιγκτήρας δε λειτουργεί σωστά, κάποια οξέα του στομάχου μπορεί να ξεφύγουν μέχρι τον οισοφάγο. Αυτό προκαλεί πολύ οδυνηρή καούρα, καθώς στην ουσία τα τοιχώματα του οισοφάγου έχουν διαβρωθεί από το οξύ.
Πρόκειται για την χρόνια γαστρίτιδα, η οποία αναφέρεται σε ένα ευρύ φάσμα προβλημάτων των γαστρικών ιστών και συνήθως αφορά στο αποτέλεσμα της λοίμωξης από το ελικοβακτηρίδιο του πυλωρού (Η. pylori).
Ποια είναι τα συμπτώματα της γαστρίτιδας;
Τα συμπτώματα της γαστρίτιδας ποικίλλουν σε κάθε περίπτωση, αν και οι ασθενείς αναγνωρίζουν ως πιο κοινά τα:
• Ναυτία ή επαναλαμβανόμενες αναταραχές του στομάχου
• Κοιλιακό φούσκωμα
• Κοιλιακό άλγος
• Έμετος (πολλές φορές με αίμα ή καφέ στίγματα)
• Δυσπεψία
• Κάψιμο ή αίσθημα «ροκανίσματος» στο στομάχι μεταξύ των γευμάτων ή κατά τη διάρκεια της νύχτας
• Λόξυγκας
• Ανορεξία
• Μαύρα, σκούρα κόπρανα.
Βέβαια, σε πιο σοβαρές περιπτώσεις γαστρίτιδας, ενδεχομένως να υπάρχει πόνος στην άνω κοιλιακή χώρα. Ο πόνος είναι συνήθως στο άνω κεντρικό τμήμα της κοιλιάς, το «λάκκο» του στομάχου.
Σε άλλες περιπτώσεις, ο πόνος μπορεί να εστιάζεται στο αριστερό άνω τμήμα της κοιλιάς και στο πίσω μέρος, σα να δίνει την αίσθηση ότι «ταξιδεύει» στο σώμα, από την κοιλιά προς την πλάτη, αν και μπορεί να είναι ασαφής ή ακόμα και απότομος.
Σε ακραίες περιπτώσεις γαστρίτιδας, τα συμπτώματα περιλαμβάνουν ωχρότητα, εφίδρωση, ταχυπαλμία, αίσθημα λιποθυμίας ή δυσκολία στην αναπνοή, σοβαρό πόνο στο στήθος ή στο στομάχι, έμετο με μεγάλες ποσότητες αίματος ή ακόμα και αιματηρές ή σκούρες, κολλώδεις και δύσοσμες κενώσεις.
Ποιες είναι οι επιπλοκές της γαστρίτιδας;
Οι περισσότερες μορφές χρόνιων μη συγκεκριμένων μορφών γαστρίτιδας δεν παρουσιάζουν συμπτώματα. Ωστόσο, η χρόνια γαστρίτιδα είναι ένας παράγοντας κινδύνου για την ασθένεια του πεπτικού έλκους, του γαστρικού πολύποδα και του καλοήθους ή κακοήθους όγκου του στομάχου. Μερικοί άνθρωποι με χρόνια γαστρίτιδα H. pylori ή αυτοάνοση γαστρίτιδα αναπτύσσουν ατροφική γαστρίτιδα.
Η ατροφική γαστρίτιδα καταστρέφει τα κύτταρα του εσωτερικού τοιχώματος του στομάχου που παράγουν πεπτικά οξέα και ένζυμα και μπορεί να οδηγήσει σε καρκίνο του στομάχου.
Πώς γίνεται η διάγνωση της γαστρίτιδας;
Για τη διάγνωση της γαστρίτιδας, ο γιατρός σας θα εξετάσει το ατομικό και οικογενειακό ιατρικό ιστορικό σας, προκειμένου να προβεί σε ενδελεχή αξιολόγηση φυσικής κατάστασης. Οι εξετάσεις περιλαμβάνουν:
• Γαστροσκόπηση, όπου ένα ενδοσκόπιο, ένας λεπτός σωλήνας με μια μικρή κάμερα στην άκρη, εισάγεται μέσα από το στόμα σας μέχρι το στομάχι, για να δει ο ειδικός το βλεννογόνο του στομάχου. Ο γιατρός θα ελέγξει την ενδεχόμενη φλεγμονή και μπορεί να εκτελέσει βιοψία, μια διαδικασία στην οποία ένα μικρό δείγμα ιστού απομακρύνεται και στη συνέχεια αποστέλλεται για εργαστηριακή ανάλυση.
• Εξετάσεις αίματος. Ο γιατρός μπορεί να εκτελέσει διάφορες εξετάσεις αίματος, όπως τον έλεγχο των ερυθρών αιμοσφαιρίων στο αίμα σας για να καθορίσει αν έχετε αναιμία, πράγμα που σημαίνει ότι δεν έχει αρκετά ερυθρά αιμοσφαίρια. Επίσης, μπορεί να ελεγχθεί τυχόν λοίμωξη από το H. pylori κ.λπ.
• Τεστ αίματος στα κόπρανα. Η εξέταση αυτή ελέγχει την παρουσία αίματος στα κόπρανα σας, μια πιθανή ένδειξη γαστρίτιδας.
Ποια είναι η θεραπεία για τη γαστρίτιδα;
Η θεραπεία για γαστρίτιδα συνήθως περιλαμβάνει:
• Λήψη αντιόξινων και άλλων φαρμάκων για τη μείωση των οξέων του στομάχου, που προκαλούν περαιτέρω ερεθισμό σε μολυσμένες περιοχές.
• Αποφυγή καυτερών και πικάντικων τροφών.
• Για γαστρίτιδα που προκαλείται από λοίμωξη από H. pylori, ο γιατρός πιθανόν θα σας συνταγογραφήσει αντιβιοτικά, καθώς και αντιόξινα για την καούρα.
• Αν πρόκειται για γαστρίτιδα που προκαλείται από κακοήθη αναιμία, ενδεχομένως να χρειαστείτε συμπληρώματα βιταμίνης Β12.
• Στον διατροφικό τομέα, συνίσταται σε ασθενείς με γαστρίτιδα να αποφεύγουν τρόφιμα, όπως η λακτόζη (από γαλακτοκομικά) ή η γλουτένη (από το σιτάρι), που ενδεχομένως να ερεθίσουν το στομάχι.

Ποια τρόφιμα θα πρέπει να αποφύγετε;
Δεν επηρεάζουν οι τροφές όλους τους ανθρώπους με τον ίδιο τρόπο. Θα πρέπει να μάθετε ποια τρόφιμα προκαλούν τα δικά σας συμπτώματα.
Σε γενικές γραμμές τα καρυκεύματα, όπως το πιπέρι, προκαλούν αύξηση του γαστρικού οξέος στο στομάχι και μπορεί να το ερεθίσουν. Τα τρόφιμα που περιέχουν σοκολάτα, είναι πικάντικα ή έχουν υψηλή περιεκτικότητα σε λίπος μπορεί να ερεθίσουν το στομάχι σας, επίσης. Ποτά που περιέχουν αλκοόλ ή καφεΐνη μπορεί, επίσης, να προκαλέσουν συμπτώματα.
Μερικά τρόφιμα που μπορεί να χρειαστεί να περιορίσετε ή να αποφύγετε
Ποτά:
Ζεστό κακάο και ζεστή σοκολάτα
Πλήρες γάλα
Peppermint τσάι και δυόσμο
Ο κανονικός και ο ντεκαφεϊνέ καφές
Πράσινο και μαύρο τσάι, με ή χωρίς καφεΐνη
Ποτά με αλκοόλ
Πορτοκάλι και γκρέιπφρουτ

Μπαχαρικά και καρυκεύματα:
Μαύρο και κόκκινο πιπέρι
Σκόρδο σε σκόνη
Chili σε σκόνη

Άλλα τρόφιμα:
Τα γαλακτοκομικά προϊόντα από πλήρες γάλα ή οι κρέμες γάλακτος
Tυριά με πικάντικη γεύση
Υψηλής περιεκτικότητας σε λιπαρά, κρέατα, όπως λουκάνικα, σαλάμι, μπέικον, ζαμπόν και αλλαντικά Hot τσίλι και πιπεριές
Κρεμμύδια και σκόρδο
Προϊόντα ντομάτας, όπως πάστα ντομάτας, σάλτσα ντομάτας, ή χυμός τομάτας

Ποια τρόφιμα μπορείτε να τρώτε και να πίνετε;
Μπορείτε να τρώτε ποικιλία υγιεινών τροφίμων από όλες τις ομάδες. Τρώτε φρούτα, λαχανικά, δημητριακά ολικής αλέσεως, και με χωρίς λίπος ή χαμηλής περιεκτικότητας σε λιπαρά γαλακτοκομικά τρόφιμα. Τα δημητριακά ολικής αλέσεως περιλαμβάνουν ολικής αλέσεως ψωμιά, δημητριακά, ζυμαρικά, ρύζι. Επιλέξτε άπαχο κρέας, πουλερικά (κοτόπουλο και γαλοπούλα), ψάρια, φασόλια, αυγά, και τα καρύδια. Ένα υγιές σχέδιο γεύματος είναι ένα γεύμα με χαμηλή περιεκτικότητα σε ανθυγιεινά λίπη, αλάτι, ζάχαρη και πρόσθετα. Τα υγιή λίπη περιλαμβάνουν το ελαιόλαδο.
Τι άλλο μπορεί να είναι χρήσιμο;
Μην τρώτε ποτέ αμέσως πριν τον ύπνο: Σταματήστε να τρώτε τουλάχιστον 2 ώρες πριν τον ύπνο.
Τρώτε μικρά και συχνά γεύματα: το στομάχι σας μπορεί να ανεχθεί μικρά και συχνά γεύματα καλύτερα από τα μεγάλα γεύματα
ΠΟΙΑ ΕΙΝΑΙ Η ΠΡΟΛΗΨΗ ΤΗΣ ΓΑΣΤΡΙΤΙΔΟΣ
Αν και δεν μπορεί να εμποδίσουν πάντα την H. pylori λοίμωξη, αυτές οι προτάσεις μπορούν να βοηθήσουν στη μείωση του κινδύνου σας από γαστρίτιδα:


Μπορείτε να τρώτε έξυπνα. Αν έχετε συχνά δυσπεψία, τρώνε μικρότερες ποσότητες, πιο συχνά γεύματα για την άμβλυνση των συνεπειών του γαστρικού οξέος. Επιπλέον, μπορείτε να αποφύγεται οποιαδήποτε τρόφιμα που μπορούν να είναι ερεθιστικά, ιδιαίτερα εκείνων που είναι πικάντικα, όξινα, τηγανητά ή λιπαρά. Ενώ η λήψη αυτών των μέτρων μπορούν να μειώσουν τα σημεία και τα συμπτώματα δεν μπορούν να εμποδίζουν γαστρίτιδα.
Μπορείτε να περιορίσετε ή να αποφύγετε την κατανάλωση αλκοόλ. Η υπερβολική χρήση οινοπνεύματος μπορεί να ερεθίσει και να διαβρώσει το βλεννογόνια επένδυση του στομαχιού σας, μπορεί να προκαλεσει φλεγμονή και αιμορραγία.
Μην καπνίζετε. Το κάπνισμα επηρεάζει την προστατευτική επένδυση του στομάχου, καθιστώντας το στομάχι σας πιο επιρρεπή σε γαστρίτιδα, καθώς και σε έλκη. Το κάπνισμα αυξάνει επίσης το στομαχικό οξύ, καθυστερεί την επούλωση του έλκους στο στομάχι και είναι ο κορυφαίος παράγοντας κινδύνου για καρκίνο του στομάχου. Βέβαια η διακοπή δεν είναι εύκολη, ειδικά αν είστε καπνιστής εδώ και χρόνια. Συζητήστε με το γιατρό σας σχετικά με τις μεθόδους που μπορούν να σας βοηθήσουν να κόψετε το κάπνισμα.
Αποφύγετε τα μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη φάρμακα. Αν είναι δυνατόν, αποφεύγετε τη λήψη ΜΣΑΦ - ασπιρίνη, τη ιβουπροφαίνη και τη ναπροξένη. η άλλα μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη Αυτά μπορεί να προκαλέσουν φλεγμονή του στομάχου ή να χειροτερέψουν τον προυπάρχων ερεθισμός . Αντ 'αυτού, προτιμήστε αναλγητικά που περιέχουν ακετομιφαίνη.
Ακολουθήστε τις συστάσεις του γιατρού σας. Ο γιατρός σας μπορεί να σας συστήσει να πάρετε ένα απλό αντιόξινο ή ένα ισχυρό αντιεκκριτικό που θα βοηθήσει στην πρόληψη επαναλαμβανόμενης γαστρίτιδας.