Δυσπεψία ή κοινώς «φούσκωμα» στο στομάχι

Το ενοχλητικό αίσθημα βάρους ή και πόνος στο στομάχι ή στο στήθος συνήθως μετά από
κάποιο γεύμα ονομάζεται δυσπεψία. Μπορεί να συμβεί σε οποιαδήποτε ηλικία και
προκαλεί δυσκολία στη χώνεψη.

Τα συμπτώματα της δυσπεψίας είναι:
- Πόνος στο στομάχι
- «Φούσκωμα»- αίσθημα πληρότητας ακόμη και με μικρό γεύμα
- Καούρες- αίσθημα καψίματος πίσω από το στήθος που μπορεί να φτάνει μέχρι το στόμα
- Ναυτία
- Έμετος
- Ερυγές (ρεψίματα)

Τι μπορεί να προκαλέσει δυσπεψία;

Πολλές φορές, όσο κι αν ακούγεται περίεργο, δεν υπάρχει οργανική βλάβη στο στομάχι που
να εξηγεί τη δυσπεψία. Δηλαδή αν υποβληθεί κάποιος με δυσπεψία σε ειδική εξέταση
(γαστροσκόπηση) το στομάχι συχνά είναι απολύτως φυσιολογικό. Σε αυτές τις περιπτώσεις
μπορεί το άγχος ή η κατάθλιψη να προκαλούν συμπτώματα δυσπεψίας. Το έλκος στομάχου
και η λεγόμενη γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση (ΓΟΠ) προκαλούν επίσης δυσπεψία. Στη
ΓΟΠ το όξινο περιεχόμενο του στομάχου παλινδρομεί προς τον οισοφάγο και προκαλεί
χαρακτηριστικό οπισθοστερνικό καυστικό πόνο. Προβλήματα στη χοληδόχο κύστη π.χ.
πέτρες στη χολή μπορεί κάποιες φορές να προκαλούν επίσης φουσκώματα και πόνο,
κυρίως μετά από λιπαρό φαγητό. Η λοίμωξη στο στομάχι από ένα μικρόβιο που λέγεται
ελικοβακτηρίδιο του πυλωρού μπορεί επίσης να προκαλεί δυσπεψία. Πιο σπάνια αιτία
μπορεί να είναι κάποιος όγκος π.χ. καρκίνος στομάχου. Επίσης η λήψη κάποιων φαρμάκων
όπως για παράδειγμα τα αντιφλεγμονώδη φάρμακα π.χ. λόγω αρθρίτιδας μπορεί είναι η
αιτία για την εμφάνιση της δυσπεψίας.

Πότε είναι ανησυχητική η δυσπεψία;

Συνήθως δε χρειάζονται ειδικές εξετάσεις για τη διάγνωση γιατί τις πιο πολλές φορές δεν
είναι οργανική αλλά όπως λέγεται « λειτουργική» δυσπεψία. Η γαστροσκόπηση είναι η
εξέταση που μπορεί να διαγνώσει αν υπάρχει έλκος ή ΓΟΠ ή ακόμη και κάποιος όγκος.
Εξέταση για λοίμωξη από το ελικοβακτηρίδιο του πυλωρού μπορεί επίσης να γίνει, καθώς
και το μικρόβιο αυτό που ανευρίσκεται συχνά στο στομάχι μπορεί να ευθύνεται για τη
δυσπεψία. Ο γιατρός θα κρίνει αν χρειάζεται γαστροσκόπηση κυρίως αν υπάρχουν κάποια
ανησυχητικά σημάδια. Για παράδειγμα αν κάποιος εμφανίζει δυσπεψία για πρώτη φορά
και είναι πάνω από 50 ετών, έχει χάσει ανεξήγητα βάρος, έχει δυσκολία στην κατάποση,
αναιμία, πολλούς εμετούς, μαύρα κόπρανα ή πιάνει κάποια μάζα στο στομάχι του, κ.α..
Επίσης αν η δυσπεψία επιμένει παρά την ενδεδειγμένη αγωγή για 8 εβδομάδες συνήθως
θα πρέπει να ελέγχεται με γαστροσκόπηση. Κατά την εξέταση αυτή εισάγεται μέσα στο
στόμα ένας λεπτός σωλήνας που φέρει ενσωματωμένη κάμερα και προωθείται μέχρι το
στομάχι ώστε ο γιατρός λεπτομερώς να ψάξει το εσωτερικό τοίχωμα του στομάχου
(βλεννογόνο) για να διαπιστώσει αν υπάρχει κάποια βλάβη που προκαλεί τον πόνο π.χ. ένα
έλκος στομάχου ή οισοφαγίτιδα, διαφραγματοκήλη, ή κάποιος όγκος κλπ.. Άλλες
συμπληρωματικές εξετάσεις (υπερηχογράφημα κοιλίας , εξετάσεις αίματος κ.α.) βοηθούν
επίσης στη εξακρίβωση της αιτίας της δυσπεψίας.

Πως θεραπεύεται η δυσπεψία;

Συνήθως φάρμακα που λαμβάνουμε από το στόμα αντιμετωπίζουν αποτελεσματικά τα
συμπτώματα της δυσπεψίας. Αφού συνήθως δεν συνυπάρχει κάποια οργανική βλάβη τα
φάρμακα ανακουφίζουν από το φούσκωμα ή τις καούρες και δρουν εξουδετερώνοντας ή
μειώνοντας την παραγωγή του οξέως του στομάχου. Τα φάρμακα αυτά θα πρέπει να
λαμβάνονται σύμφωνα με τις οδηγίες του γιατρού, συνήθως συστηματικά για μερικές
εβδομάδες, μαζί με κάποια γενικά μέτρα προφύλαξης από δυσπεψία που πρέπει να
εφαρμόζονται συνέχεια. Για παράδειγμα η διακοπή του καπνίσματος- το κάπνισμα μπορεί
να προκαλεί δυσπεψία – η αποφυγή κάποιων τροφών που ερεθίζουν το στομάχι π.χ. καφές,
αλκοόλ, κλπ. Αν υπάρχει λοίμωξη από το ελικοβακτηρίδιο του πυλωρού θα πρέπει να
θεραπευθεί επιπλέον και με αντιβιοτικά. Αν όπως σπάνια υπάρχει πιο σοβαρή βλάβη όπως
π.χ. ένας καρκίνος τότε χρειάζεται εξειδικευμένη θεραπεία. Αν πάλι ευθύνεται κάποιο άλλο
φάρμακο για τη δυσπεψία θα πρέπει να διακοπεί ή να αλλαχθεί .

Γενικά μέτρα για την αντιμετώπιση της δυσπεψίας

- Διακοπή καπνίσματος
- Αποφυγή ερεθιστικών τροφών- π.χ. καφές, αλκοόλ, κακάο, τηγανητά, σάλτσες,
λιπαρά, κοκκινιστά, όσπρια, γαλακτοκομικά
- Αποφυγή κατάκλισης για τουλάχιστον για 2 ώρες μετά το γεύμα. Επιπλέον η έγερση
του κρεβατιού στο επίπεδο της κεφαλής βοηθάει στις καούρες – όχι τα μαξιλάρια
- Αποφύγετε στενά ρούχα, ζώνες και κορσέδες
- Αποφύγετε να σκύβετε και να σηκώνετε βάρος ιδιαίτερα μετά το γεύμα
- Αποφύγετε να τρώτε βιαστικά. Χρειάζεται καλό μάσημα των τροφών, συχνά και
μικρά γεύματα, αποφύγετε το νερό και άλλα υγρά στη διάρκεια του γεύματος
- Η άσκηση και η διατήρηση φυσιολογικού βάρους. Το υπερβολικό βάρος πιέζει στην
κοιλιά και ασκεί πίεση στο στομάχι και τον οισοφάγο προκαλώντας καούρες.
- Μειώστε το άγχος και το στρες